سردرد خوشه ای، از دردناک ترین انواع سردرد است. سردرد خوشه ای معمولا با یک درد شدید در داخل یا اطراف چشم در یک طرف سر، شما را نصف شب از خواب بیدار می کند.
حملات مکرر که به حملات سردرد خوشه ای معروفند، ممکن است از چند هفته تا چند ماه طول بکشد و معمولا پس از آن ها یک دوره بهبود موقت وجود خواهد داشت که طی آن، سردرد متوقف می شود.
در طول دوره ی بهبودی، به مدت چند ماه و گاهی اوقات حتی چند سال، هیچ سردردی اتفاق نمی افتد.
خوشبختانه سردرد خوشه ای نادر است و جان فرد را تهدید نمی کند. اقدامات درمانی حملات سردرد خوشه ای را کوتاه تر و کم شدت تر می کنند و تعداد سردردهای خوشه ای را نیز کاهش می دهند.
سردرد خوشه ای معمولا بدون مقدمه آغاز می شود، هر چند شما ممکن است در ابتدا اورا(اختلال حس بینایی) و حالت تهوع داشته باشید.
علائم و نشانه های شایع در طول یک سردرد خوشه ای عبارتند از:
درد یک طرفه
بی قراری
ریزش شدید اشک
قرمز شدن چشم در سمت دردناک
گرفتگی و آبریزش بینی در سمت دردناک
تعریق پیشانی یا صورت
رنگ پریدگی(زردرنگی) یا برافروختگی صورت
ورم اطراف چشم در سمت دردناک
افتادگی پلک چشم
افراد مبتلا به سردرد خوشه ای برخلاف آنهایی که به میگرن دچارند، معمولا به خاطر بی قراری قدم می زنند یا می نشینند و دائم خود را به عقب و جلو تکان می دهند. برخی از علائم سردردهای میگرنی از جمله حساسیت به نور و صدا نیز ممکن است در سردرد خوشه ای اتفاق بیفتد که به صورت یک طرفه خواهد بود.
یک دوره خوشه ای به طور کلی از 6 تا 12 هفته طول می کشد. تاریخ شروع و مدت هر دوره ی خوشه ای ممکن است مانند سایر دوره ها باشد. به عنوان مثال دوره های خوشه ای می توانند به صورت فصلی مثلا هر بهار یا پاییز اتفاق بیفتند.
سردرد حتی هنگامی که بسیار شدید باشد، معمولا ناشی از یک بیماری زمینه ای نیست اما گاهی اوقات سردردها می توانند نشان دهنده ی یک وضعیت پزشکی جدی مانند تومور مغزی یا پارگی یک رگ خونی ضعیف شده(آنوریسم) باشند.
در صورت داشتن هر یک از این علائم و نشانه ها به اورژانس مراجعه کنید:
سردرد شدید و ناگهانی اغلب مانند صاعقه؛
سردرد به همراه تب، تهوع یا استفراغ، سفت شدن گردن، سردرگمی ذهنی، تشنج، بی حسی یا مشکلات گفتاری که می تواند نشان دهنده ی چندین مشکل از جمله سکته مغزی، مننژیت، آنسفالیت یا تومور مغزی باشد؛
سردرد پس از وارد آمدن آسیب به سر- حتی اگر سقوط یا ضربه ای جزئی باشد- به خصوص اگر بدتر شود؛
سردرد شدید و ناگهانی که با سردردهای قبلی تان فرق دارد؛
سردردی که در طی چند روز بدتر شود و الگویش تغییر کند.
علت دقیق سردردهای خوشه ای مشخص نیست؛ اما الگوهای سردرد خوشه ای نشان می دهد که اختلال در ساعت بیولوژیک بدن(هیپوتالاموس) می تواند وقوع آن نقش داشته باشد.
سردرد خوشه ای برخلاف سردردهای میگرنی و سردردهای تنشی معمولا با عوامل تحریک کننده مانند غذاها، تغییرات هورمونی یا استرس مرتبط نیست.
با این حال هنگامی که سردرد خوشه ای آغاز می شود، نوشیدن الکل ممکن است باعث تشدید آن شود. سایر محرک های احتمالی عبارتند از داروهایی مانند نیتروگلیسرین که برای درمان بیماری قلبی به کار می رود.
درمان:
هیچ درمان قطعی ای برای سردردهای خوشه ای وجود ندارد. هدف درمان، کاهش شدت درد، کوتاه کردن دوره ی سردرد و پیشگیری از حملات است.
از آنجا که درد سردرد خوشه ای به طور ناگهانی آغاز می شود و ممکن است طی مدت کوتاهی فروکش کند، بنابراین ارزیابی و درمان سردرد خوشه ای اغلب دشوار است، چون به داروهای سریع الاثر نیاز دارد.
زندگی با سردرد خوشه ای می تواند ترسناک و دشوار باشد. حملات ممکن است غیرقابل تحمل به نظر برسند و شما را دچار اضطراب و افسردگی کنند و در نهایت می توانند روابط، کار و کیفیت زندگی شما را تحت تاثیر قرار بدهند.